اهمیت فرآیند طراحی در توسعه محصول
هنگامی که صحبت از طراحی به میان می‌آید، غالبا نخستین تصویری که به ذهن مخاطب متبادر می‌شود تجسمی از ماحصل فرآیند طراحی محصول است.
اگر به شما بگویم یک جا مدادی برای میز من طراحی کن، بی درنگ ذهنتان به سمت تصور فرم های متنوعی از چیدمان های خلاقانه مواد مختلف که در کنار یکدیگر تشکیل یک “جا مدادی” می‌دهند، میل می‌کند. شاید یکی از ایده های ذهنی را بپسندید برای جسمیت بخشیدن به آن، ایده را روی کاغذ اسکچ بزنید و با رنگ ها و عناصر بصری بازی کنید تا به فرم مورد علاقه تان برسید. این طراحی است دیگر؟ شما یک جا مدادی طراحی کرده اید!
اما متاسفانه اینطور نیست؛ طراحی یک فرآیند سیستماتیک است. کاری که شما انجام داده اید درواقع بخشی از فرآیند طراحی محصول است که خود، مستلزم پیش نیاز هایی است که سنگ بنای یک پروژه طراحی را تشکیل می دهند. در یک فرآیند سیستماتیک، هریک از اجزا (مراحل متوالی) اجرای پروژه، با یکدیگر ارتباط کنش-واکنشی دارند و حلقه های بازخورد فعال در این ارتباطات وجود دارد.
فرآیند را بیشتر درک کنیم
به بیانی دیگر، برای طراحی این جا مدادی می‌بایست در نخستین گام طراحی صورت مساله را به بیانی واضح تعریف کنید. صورت مساله ما درواقع “طراحی یک جا مدادی” نیست.
شاید عبارتی شبیه “یافتن راه حلی برای نظم بخشیدن به لوازم تحریر روی میز” صورت مساله مناسب تری باشد. می‌بینید که همین الان دید شما نسبت به موضوع طراحی تغییر کرده و دیگر به دنبال طراحی یک شیء زیبا که در چارچوب های قراردادی محصولات بگنجد، نیستید. بلکه مساله شما اکنون نظم بخشی به لوازم التحریر است.
می‌بینید که با تعریف صورت مساله به طور جامع، ذهنیت متفاوتی برای ادامه فرآیند طراحی خواهید داشت. میتوانید از خود بپرسید جا مدادی چیست؟ چه کاری انجام می دهد؟ چگونه کارش را انجام می‌دهد؟ آیا ممکن است کارش را به گونه ای دیگر انجام دهد؟ اصلا چرا جا مدادی میخواهیم؟ اگر برای نظم بخشی به لوازم التحریر است، آیا نمیتوان خود مداد یا میز را بازطراحی کرد؟ چرا از لوازم التحریر استفاده می کنیم؟ برای چه از میز استفاده می کنیم؟چطور است که دو دست و دو پا داریم؟
برای آشنایی با روند طراحی محصول در شرکت طراحی صنعتی ژینورا کلیک کنید
انسجام بخشی به سیر تفکر، یکی از مهمترین اصول فرآیند طراحی محصول است. در هریک از مراحل طراحی ممکن است ذهن شما به سمتی برود که اساسا بی ارتباط با صورت مساله پروژه ای است که در دست دارید. برای انسجام بخشیدن به فرآیند طراحی میتوان از قالب پرسشی 5w-h استفاده کرد. این قالب در برگیرنده سوالات بنیادی است که در تعریف مساله طراحی به آن نیاز خواهید داشت. چه چیزی؟ کجا؟ برای چه کسی؟ در چه زمانی؟ چرا؟ چگونه؟ اینها سوالاتی هستند که در تبیین روند طراحی به شما کمک می کنند.
دومین مرحله در فرایند طراحی، جمع آوری اطلاعات است. اطلاعات میتواند شامل پاسخ به پرسش های بنیادی، اطلاعات درباره محیط، متریال، گروه های کاربری، عوامل اثرگذار فرهنگی، محیطی، و هرآنچه درباره موضوع طراحی به ذهنتان می‌رسد. این اطلاعات به شما کمک می کند طراحی را در جهتی مشخص به پیش ببرید. اطلاعات؛ قطب نمای فرآیند طراحی ست.
حالا با اطلاعات زیادی مواجه هستید! باید آنها را دسته بندی کنید. توجه داشته باشید که این دسته بندی میتواند به صورت ذهنی اتفاق بیافتد، اما به عنوان یک طراح، همواره بهتر است به پدیده ها ساختار منظمی بدهید. پس اطلاعات را دسته بندی و یادداشت کنید. این اطلاعات اساس مراحل بعدی فرآیند طراحی را شکل می دهند.
توجه کنید که هریک از این مراحل به صورت مداوم با مراحل قبلی و بعدی خود در ارتباط است (feedback loop) به طور مثال ممکن است با اطلاعات به دست آمده، متوجه شوید پاسخی مناسب تر برای یکی از پرسش های بنیادی طراحی وجود دارد.
پس مرحله قبل با توجه به اطلاعات جدید تغییر می کند. حالا زمان مناسبی است که با اتکا به اطلاعات و سوالات بنیادی مساله طراحی، محدوده ای برای طراحی مشخص نمایید. این محدوده میتواند شامل لیستی از نیازهای ضروری پروژه و یا محدودیت هایی که درمورد طراحی و اجرای پروژه دارید، باشد. به طور مثال یک راه حل برای نظم بخشیدن به لوازم التحریر، می بایست حتما به لوازم التحریر نظم ببخشد، با انواع لوازم التحریر موجود در بازار هدف سازگار باشد. در عین حال، نباید آسیب زننده به کاربر یا محیط باشد. همچنین خروجی کار شما می بایست تولید پذیر باشد؛ چرا که اساساً طراحی صنعتی برای تولید است.
به هر حال، اکنون اطلاعات را دارید و صورت مساله نیز معین است، میتوانید ایده پردازی را شروع… کرده اید! ذهن خلاقه شما از همان ابتدای مواجهه با مساله طراحی، هنگام جمع آوری و بررسی اطلاعات، ایده های مختلفی را از خود عبور داده. احتمالا حتی چند اتود اولیه در رابطه با موضوع دارید.
اما در این مرحله می بایست با دیدگاهی آگاهانه تر نسبت به نیازهای پروژه، ایده های ذهنی خود را بررسی کرده و به آنها شکل ببخشید. توسعه ایده های ذهنی شما در این مرحله شکل می گیرد؛ با ابزار تخصصی خود به ایده ذهنی خود جسم دهید (ابزار تخصصی میتواند کاغذ، دیجیتال، نرم افزار، متریال مدلسازی یا هر چیزی باشد) و آن را با نیازهای پروژه تطابق دهید. در این مرحله توانایی شما در ترکیب عناصر بصری برای فرم پردازی، به رسیدن به کانسپت برتر کمک می کند. اگر احساس می کنید به بنبست فکری رسیده اید، میتوانید از روش های ایده پردازی خلاقانه همچون SCAMPER استفاده کنید
در نهایت، آگاهانه و با توجه به ملزومات پروژه، کانسپت برتر را انتخاب کرده و با طراحی دستی یا مدلسازی و راندو/رندر آن را در معرض دید عموم قرار می دهید. بسیار خوب؛ شما یک کانسپت محصول طراحی کرده اید!
اما آیا این یک محصول است؟
پاسخ کوتاه: خیر
پاسخ کامل: در انتظار ادامه مطالب باشید…
نوشته شده توسط: فرشید فرشادی
